Samenlevingscontract

U gaat samenwonen? Gefeliciteerd! Als u gaat samenwonen en uw relatie niet formeel vastlegt, dan betekent dit niet dat dit geen gevolgen heeft. Zo verbinden veel overheidsinstanties wel degelijk gevolgen aan het samenwonen indien er een gezamenlijke huishouding wordt gevoerd. Dit is bijvoorbeeld het geval op het gebied van uitkeringen en belastingen.

Indien ongehuwd wordt samengeleefd, ontstaat geen gemeenschap van goederen. Wel kan bij ongehuwd samenlevenden door bijvoorbeeld een gezamenlijke aankoop een gemeenschappelijke eigendom ontstaan.

Afspraken samenlevingscontract

U kunt in een samenlevingscontract afspraken maken over bijvoorbeeld:
- de verdeling van de kosten van boodschappen, kleding, woonlasten enzovoort;
- de bankrekening(en);
- de kosten voor het verzorgen en opvoeden van kinderen;
- de verdeling van de bezittingen als u uit elkaar gaat;
- een verblijvingsbeding. De gemeenschappelijke bezittingen worden dan na het overlijden van een partner van de andere partner.

Kinderen

Van belang is of tussen een ouder en een kind 'familierechtelijke betrekkingen' bestaan. Dat heeft gevolgen voor de geslachtsnaam, het gezag (ouderlijk gezag/voogdij), het omgangsrecht en het erfrecht.

Wanneer sprake is van een huwelijk tussen een man en een vrouw, bestaan tussen een uit een huwelijk geboren kind en zijn beide ouders automatisch familierechtelijke betrekkingen. Bij ongehuwd samenwonenden bestaat er niet automatisch een officiële band tussen de vader en het kind. Familierechtelijke betrekkingen tot de vader ontstaan eerst doordat deze het kind 'erkent'. Deze erkenning kan reeds tijdens de zwangerschap geschieden. Men kan ervoor terecht bij de ambtenaar van de burgerlijke stand en bij de notaris. Voor de erkenning is in beginsel de toestemming van de moeder nodig en van het kind als deze ouder is dan 12 jaar. Is het kind ouder dan 16 jaar dan is alleen de toestemming van het kind nodig. De rechtbank kan 'vervangende toestemming' geven indien de moeder van het kind weigert om toestemming te geven.

Als u gezag uitoefent over uw kinderen heeft u rechten en plichten. U bent de wettelijke vertegenwoordiger van uw kinderen en draagt de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding. Bovendien bent u verantwoordelijk voor het lichamelijk en geestelijk welzijn van uw kinderen. Ouderlijk gezag eindigt automatisch zodra een kind 18 jaar wordt. De onderhoudsplicht duurt voort tot zijn 21ste levensjaar. Als ongehuwd samenwonenden dient gezamenlijk het ouderlijk gezag aangevraagd te worden bij de rechtbank.  

Erven

Ongehuwd samenwonenden zijn niet automatisch erfgenaam van elkaar. Om te bewerkstelligen dat u elkaars erfgenaam wordt is derhalve een testament vereist. Aan ongehuwd samenwonenden komen ook geen andere wettelijke rechten toe die wel aan gehuwde personen toekomen.

Wellicht is het in uw geval gunstig om een samenlevingscontract te combineren met één of meerdere testamenten. Dit kan u veel geld en ellende besparen, en ook nog eens flink wat financieel voordeel opleveren. Een samenlevingscontract is “verplicht” indien u als ongehuwde samenwoner een langstlevende testament wilt maken. Maar ook als u na een korte termijn van samenwonen binnen het veel gunstiger 'echtgenoten-tarief' voor de erfbelasting wilt vallen.

Pensioen

De meeste pensioenfondsen kennen voor ongehuwd samenlevenden een zogenaamd partnerpensioen. Dat is te vergelijken met het nabestaandenpensioen voor gehuwden. Om daarvoor in aanmerking te komen dient aan enige vereisten te worden voldaan. Die verschillen van fonds tot fonds. Meestal wordt een notarieel samenlevingscontract verlangd.

Einde samenleving

Bij de beëindiging van een samenlevingscontract ontvangt de (ex)partner niet automatisch partneralimentatie. Behalve als dit in het samenlevingscontract is vastgelegd. Is dit niet geregeld in het contract en wil een van de partners alimentatie? Dan moet de rechter hierover een uitspraak doen. Klik hier voor meer informatie over het beeindigen van de samenwoning.